Werken in de wijk

door Marliza Driessen
op 28 januari 2025

Cultuur Concreet zet zich in om cultuur dichtbij in alle wijken van Rotterdam mogelijk te maken. Onze cultuurregisseurs werken samen met bewoners, makers en organisaties aan initiatieven die aansluiten bij de behoefte van de buurt.

Cultuur Concreet werkt met honderden verschillende Rotterdammers in de wijken samen. Wij noemen hen lokale culturele initiatiefnemers; culturele ankers, gevestigde partijen waarop je kan bouwen, kleine, maar fijne parels, die behouden en versterkt kunnen worden en ruwe diamanten – veelal spannende nieuwkomers met potentie, die je ruimte moet geven voor experiment en groei.

In de praktijk gaat het om een zeer diverse club mensen, van actieve bewoners tot creatieve makers (vaak informele), met als overeenkomst: een enorme drive iets te willen doen voor de eigen directe omgeving. Deze initiatiefnemers zijn niet (goed) georganiseerd, geïnstitutionaliseerd of verenigd. Maar zij zijn wel in staat om, beter dan wie ook, Rotterdammers te bereiken voor wie deelname aan het huidige cultuuraanbod niet per se vanzelfsprekend is.

Methodiek 

Het ondersteunen van ‘onze’ initiatiefnemers in de wijken is altijd maatwerk. Cultuur Concreet heeft de afgelopen jaren een methodiek ontwikkeld, die gebaseerd is op:

  • werkwijze cultuurregisseur
  • juiste hulpmiddelen
  • cyclische aanpak

Met de Cultuur Concreet methodiek zorgen we ervoor dat we aansluiten bij de eigenheid van elk gebied en de diversiteit van de bewoners.

Werkwijze

De werkwijze van Cultuur Concreet biedt structuur en helpt om de unieke eigenschappen en mogelijkheden van elke wijk te herkennen en te versterken. Onze cultuurregisseurs werken volgens vier belangrijke principes:

  • Onafhankelijk | Onze cultuurregisseurs zijn onafhankelijk, werken niet in de systeemwereld en zijn ook geen culturele aanbieder. Bij de regisseur staat de behoefte van de wijkbewoners centraal. Vanuit onze onafhankelijke positie vormen wij een brugfunctie tussen het informele weefsel in de wijken en de systeemwereld.  
  • Dichtbij | Onze cultuurregisseurs zijn permanent aanwezig in alle veertien gebieden van Rotterdam. Zij zoomen met een open houding in op het gebied, praten met alles en iedereen, leren sleutelfiguren kennen, frequenteren de informele plekken, worden onderdeel van het DNA. Zij zijn letterlijk dichtbij en (h)erkennen de materiele en immateriële waarden van het gebied.
  • Persoonlijk | Omdat de cultuurregisseurs intieme kennis hebben over het gebied, de context en de leefwereld van de bewoners, snappen zij de urgenties. Zij zijn oprecht nieuwsgierig, emotioneel betrokken en persoonlijk. Zij zijn figuurlijk dichtbij, spreken de taal en staan met hun voeten in dezelfde klei. Dat wekt vertrouwen.
  • Vertrouwen | De cultuurregisseurs geven ook vertrouwen. Wij zoeken mensen met ideeën op, dagen ze uit en geven ze kansen. Wij dragen zo nodig kennis over, verbinden ze met elkaar en stimuleren ze een cultureel aanbod te brengen dat past bij de behoefte van de bewoners. Wij zien experimenteren als een manier van leren. En vinden dat er ruimte moet zijn voor fouten. Wij trekken samen op.

Middelen

De middelen waarmee Cultuur Concreet lokale culturele initiatiefnemers ondersteunt zijn kennis, netwerk en geld voor culturele programmering.

  • Kennis | Onze kennis bestaat uit twee onderdelen: kennis van het gebied en kennis van cultuur. De cultuurregisseur heeft brede kennis van het gebied waarin wordt gewerkt. Er wordt samengewerkt met de systeemwereld van gebiedsorganisaties en wijkraden en ontwikkelingen op het gebied van welzijn, sport, veiligheid en wonen worden nauw gevolgd. Met deze brede kennis ontstaat een compleet beeld van het gebied. Daarnaast is er vanzelfsprekend uitgebreide expertise over het organiseren en financieren van cultuur, zowel op lokaal als stedelijk niveau. Deze specifieke Cultuur Concreet kennis, die echt onderscheidend is, wordt lokaal ingezet door de 1-op-1 advisering door onze cultuurregisseurs. Onze advisering aan en begeleiding van initiatiefnemers draagt bij aan hun zelfredzaamheid. De kennisbank op ons online platform en onze speciale kennisbijeenkomsten vormen daarop een aanvulling.
  • Netwerk | Onze cultuurregisseurs beschikken over een relevant netwerk binnen en buiten het gebied. Binnen het gebied kent de cultuurregisseur vanzelfsprekend de lokale initiatiefnemers. Maar er zijn ook korte lijnen naar de gebiedsorganisatie en partijen uit andere domeinen. Een culturele activiteit in een wijk gaat immers meestal over meer dan cultuur alleen. De cultuurregisseur zet dit netwerk in om partijen aan elkaar te koppelen en om culturele oplossingen te verzinnen voor bredere uitdagingen.
  • Geld |  Cultuur Concreet zet het LCP budget in om culturele activiteiten in de wijk mogelijk te maken die passen bij de behoefte van de bewoners. Door de manier waarop Cultuur Concreet het aanvragen van een LCP bijdrage heeft ingebed in haar bestaande werkwijze in de wijken, is LCP veel meer dan een loket. De cultuurregisseurs sturen met behulp van dit budget op de prioriteiten voor het gebied, zoals gedefinieerd in de cultuurscans. Dit maakt de inzet van dit budget door Cultuur Concreet niet alleen efficiënt, maar ook zeer effectief.

Cyclische aanpak

Cultuur Concreet werkt in de wijken volgens de bekende plan-do-check-act cirkel. Deze cyclische werkwijze stelt ons in staat mee te bewegen met de dynamiek in de haarvaten van de stad, te leren en vernieuwen, en zo nodig bij te sturen. De stappen zijn als volgt:

  • Plan | Het jaarlijks opstellen/updaten van een cultuurscan per gebied met prioriteiten voor de inzet van capaciteit en geld voor cultuur dichtbij.
  • Do | De uitvoering van het plan door onze cultuurregisseurs met behulp van hun 
    instrumentarium: kennis, netwerk en geld.
  • Check | Het doen van structureel onderzoek onder publiek en initiatiefnemers, gericht op: behoefte, bereik en impact.
  • Act | Evaluatie op basis van de onderzoekdata en zo nodig aanscherping van de cultuurscan en/of prioriteiten