In de cultuursector van de toekomst spelen lokale culturele initiatiefnemers een belangrijke rol. Juist zij bereiken die Rotterdammers voor wie cultuur niet vanzelfsprekend is. Cultuur Concreet heeft als input voor deze 'Transitie Cultuur' de stem van hen die werken in de haarvaten van de stad gebundeld in een manifest. Directeur Gaby Lafeber overhandigde deze aanbevelingen aan cultuurwethouder Said Kasmi tijdens het kick-off congres in Rotterdam Ahoy.
Cultuur Concreet vatte de belangrijkste agendapunten van het congres in een enquête. Daar komen vier aanbevelingen uit voort. Over het Rotterdamse culturele ecosysteem in zijn geheel - en de rol van #cultuurdichtbij in het bijzonder.
“Kies voor het structureel organiseren van cultuur in plaats van het subsidiëren van cultuur.”
In het rapport ‘Van Groef naar Groove’ concludeerde The Alignment House dat de Rotterdamse cultuursector moet uitgroeien tot ‘een florerend ecosysteem’. Meer dan de helft van de respondenten (53%) heeft hier nog geen beeld bij. Daar waar de beeldspraak wel is geladen, is dit beeld niet altijd positief. Zo omschrijft men het ecosysteem als ‘vooral een abstracte metafoor’ en ‘onevenwichtig, uit balans en bedreigd’. Ook wordt opgemerkt dat de huidige situatie ‘teveel gericht is op de hoge bomen’ en ‘de samenhang nogal eens ontbreekt’. Een initiatiefnemer verwoordt het als volgt:
“Een systeem dat ergens in de loop der jaren de band met de culturele humuslaag totaal is kwijtgeraakt. Een laag die veel breder, diverser, veelzijdiger en talentvoller is dan men denkt; en waar leeftijd, achtergrond, ervaring etc. veel minder van belang zijn dan in de toplaag.”
Cultuur Concreet ontving ook positieve reacties over wat het ecosysteem is of zou kunnen worden.
“Een ecosysteem dat rijk is aan 'organismen' - kunstenaars, organisaties, instellingen - vruchtbaar en kleurrijk, maar waar kan worden gewerkt aan samenhang, kruisbestuiving en doorgroeimogelijkheden.”
Cultuur Concreet benoemt al langer drie type initiatiefnemers binnen het Rotterdamse culturele ecosysteem.
Het is belangrijk dat het hele ecosysteem gezond is. Samen zorgen we ervoor dat er voor alle Rotterdammers #cultuurdichtbij is. Gevraagd naar hun eigen positie binnen deze definitie van het Rotterdamse culturele ecosysteem antwoorden de respondenten als volgt:
Opvallend is dat 23% zichzelf (nog) niet - kan/wil plaatsen.
“Ik kan geen bal met dit soort labels. Ik ben in sommige opzichten een struik, er zijn mensen die mij een hoge boom zullen vinden. Soms ben ik mos en dan weer onkruid. Ik mis het onkruid; de luizen in de pels, de eigenheimers, de dwarsliggers.”
Er is een kernteam ingericht dat gaat functioneren als strategische aanjager van dat ecosysteem. De organisatie geeft aan dat het kernteam voor 80% is gevuld. Op de vraag of er nog belangrijke perspectieven in het kernteam missen, antwoordt meer dan de helft (58%) van de ondervraagden bevestigend.
“Er zijn veel directeuren en hoofden in het kernteam. Ik vind het spannend of zij ook echt in verbinding staan met de kleinere partijen in de stad.”
Naast het kernteam komt een kwartiermaker die de gemeente gaat voorzien van gevraagde en ongevraagde adviezen op het gebied van kunst en cultuur. Én die uitvoering geeft aan een gemeenschappelijke uitvoeringsagenda. Cultuur Concreet heeft haar achterban bevraagd op het profiel van de kwartiermaker. Welke kennis of kwaliteiten moet hij/zij/hen zeker hebben en wat is/doet een kwartiermaker liever niet?
Een sterke positie binnen de sector/gemeente en een persoonlijke visie zijn naast kwaliteiten ook veelgenoemde valkuilen van de potentiële kwartiermaker. Het gevaar van tunnelvisie of betrokken te worden bij politieke kwesties ligt op de loer. Daarnaast wordt het de kwartiermaker gegund om een sterk team naast zich te hebben en ‘niet vanuit een kantoortje werken, maar het veld in, praten met en vooral luisteren naar Rotterdammers uit alle lagen.’
“Iemand die boven de partijen en het soms kleinburgerlijke gekissebis van het Dorp aan de Maas kan staan. Iemand met een kloppend warm hart voor de cultuur in ALLE opzichten en aspecten.”
Tijdens dit kick-off congres stellen de gemeente en de sector een veranderagenda met een gezamenlijke uitvoeringsstrategie vast. Cultuur Concreet vroeg voor welke thema's er zeker op de agenda moeten. Waarde, financiering en het bereik van cultuur worden het vaakst genoemd als de belangrijke thema’s. De waarde - of is het waardering – van cultuur voor de stad komt nog vóór de financiering. Als het gaat om thema’s die de respondenten erg belangrijk vinden, valt het op dat de impact van cultuur, kansengelijkheid, talentontwikkeling en diversiteit & inclusie nog vóór bereik worden genoemd.
Tot slot geven de respondenten graag nog de aandachtspunten aan het kernteam, de kwartiermaker en alle andere betrokkenen in de stad mee:
Bedankt voor je feedback!
Kom je er niet uit? Of heb je nog vragen over dit onderwerp? We helpen je graag!
